چگونه کودک با ادبی داشته باشیم
همهی ما دوست داریم کودک با ادب و فرزندی مودب و با نزاکت داشته باشیم که از ما حرف شنوی داشته باشد و در همه جا درست رفتار کند. همان طور که می دانیم یکی از مهم ترین اصول تربیت فرزند آموختن ادب و نزاکت به وی است، اما برای اینکه فرزند مودبی داشته باشیم چه نکات و اصولی رو باید در نظر بگیریم؟ برای تربیت کودک با ادب و مودب و حرف گوش کن، کدام شیوه های تربیتی و رفتاری موثر است و چه اصول تربیتی باید رعایت شود؟
قبل از هر چیز، توجه به این نکته مهم است که والدین باید از رفتار هایی که انتظار دارند فرزندانشان داشته باشند، الگو سازی کنند و به آنها آموزش درست دهند. والدین بی ادب، فرزندان بی ادبی را تربیت خواهند کرد! شرایط سنی کودک را در نظر بگیرید، قطعا روش تربیت کودکان یک ساله با تربیت کودکان چهار ساله تفاوت دارد و اصولی که به کار می برید باید با شرایط سنی آن ها متناسب باشد.
به طور مثال، کودک 4 ساله درکی از آداب مراسم ختم ندارد و موارد مشابه دیگر، اما به مرور زمان و با شیوههای تربیتی و رفتاری شماست که میآموزد چه رفتاری مناسب کجاست. در اینجا به بعضی از روشهای آموختن و الگوسازی تعلیم و تربیت کودک با ادب میپردازیم، در ادامه با ما همراه باشید.
چگونه کودک با ادبی داشته باشیم؟
1- معنای موجود در “کلمات جادویی” مانند لطفا، اجازه است و… را معرفی و تقویت کنید و با استفاده مکرر از این کلمات به آن ها کمک کنید تا بر این کلمات مسلط شوند. هنگام آموزش “متاسفم” به کودکان یاد بدهید که درست و به موقع از آن استفاده کنند. از او بخواهید درخواست های خود را بدون ترس و محترمانه بیان کند و بداند که دیگران موظف به قبول و انجام تمام درخواستهای او نیستند و اگر نتوانستند لطفی در حق او بکنند، نباید از این بابت خشمگین و عصبانی شود و اگر خواستهی او را انجام دادند باید از آن ها سپاس گزاری کند.
2- به او پاسخهای محترمانه آموزش دهید، تشکر کردن را به فرزندتان بیاموزید و از زمانی که کودک شما توانست ارتباط کلامی برقرار کند، به او واژهی “متشکرم” را یاد بدهید. خودتان این واژه را در مقابل او و دیگران مکرر استفاده کنید، به این ترتیب کودک 2 سالهی شما خواهد آموخت که آن را در ارتباط با شما و دیگران به کار ببرد.
3- احترام گذاشتن را به کودک خود بیاموزید. ما اغلب احترامی که از کودکمان توقع داریم را خودمان به آنها نشان نمیدهیم. با احترام نسبت به فرزندان خود رفتار کنید و به این ترتیب از آنها احترام بخواهید. به یاد داشته باشید ترسیدن با احترام گذاشتن تفاوت دارد، به طور مثال اگر کودک شما از ترس کتک خوردن از شما حرف شنوی دارد این اسمش ترس است نه احترام!
4- ارزشهای رفتاری مثل صداقت، تحمل، همدلی، شفقت، قدرشناسی و مهربانی را پرورش داده و آموزش دهید. صبورانه به خواستهی کودک خود گوش دهید، در چشمانش نگاه کنید، بگذارید او بداند که به آنچه که میخواهد بگوید علاقه دارید و اجازه دهید تا صادقانه و بدون ترس خواستهی خود را بیان کند.
کودک خود را در آغوش بگیرید و به او ابراز علاقه کنید؛ از ترس لوس شدن محبت خود را از او دریغ نکنید. به این ترتیب به او یاد میدهید که از بیان احساسات خود ترسی نداشته باشد و با دیگران با محبت رفتار کند.
5- از مسئولیتپذیر شدن و اهمیت آن غافل نشوید، این یک گام اساسی به سوی استقلال است. کودکان دوست دارند به آنها مسئولیتهایی داده شود، چون اینگونه احساس استقلال و بزرگی می کنند؛ پس مسئولیتهایی هر چند کوچک را به او واگذار کنید، مثل کمک کردن به شما در کار خانه، تمیز کردن اتاقش و… به این ترتیب کودک نه تنها مسئولیتپذیر بار می آید، بلکه یاد میگیرد که میتواند به دیگران نیز کمک کند.
6- فرزندتان را تشویق کنید که به خاطر داشتههای خود سپاسگزار باشد. رفتار شما همیشه باید “نگرش قدردانی” را نشان دهد.
چگونه کودکان را به خوردن غذای سالم تشویق کنیم؟
7- کودکان را برای هنر تعامل اجتماعی آماده کنید. ملاقات، سلام و احوالپرسی، تماس چشمی، زبان بدن و دست دادن محکم. این امر برای دوست یابی و حفظ روابط آن ها، عضویت در یک گروه و معاشرت ضروری است.
8- وفاداری و پایبندی را به کودک خود آموزش دهید. اگر وعدهای به کودک خود می دهید به آن عمل کنید تا کودک شما پایبندی به قول و قرار خود را از شما بیاموزد و به آن وفادار باشد.
9- از اعمال خشونت و واکنش بیش از اندازه بپرهیزید. گاهی کودک برای جلب توجه حرف و یا رفتار نامناسبی را در مقابل شما و یا دیگران از خود نشان می دهند. به جای عصبانیت و یا تنبیه به او هشدار دهید که در خانه ی شما این ادبیات و این رفتار جایی ندارد و بهتر است بیاموزد چیزی که میخواهد را باید محترمانه درخواست کند.
10- بهتر است در شیوهی تربیتیتان در کنار مهربان بودن محکم نیز باشید، اما اجازه ندهید کودک از مهربانی شما سوء استفاده کند. اگر کودک 3 ساله ی شما لجبازی می کند، فروشگاه را ترک نمیکند و اصرار به خرید بیشتر می کند، بهتر است قاطعانه او را از فروشگاه بیرون بیاورید و زمانی که آرام شد به او گوشزد کنید اگر میخواهد باز هم با شما به خرید بیاید باید بداند که بد اخلاقی و لجبازیش به نفعش نیست و خرید کردن محدودیتی دارد.
در آخر این که درست است که محیط زندگی و اجتماعی مثل مدرسه، دوستان و اطرافیان نیز در تربیت کودک با ادب نقش دارند، اما همان طور که قبلا اشاره کردیم، موثرترین و اصلیترین الگوی رفتاری فرزندان، خود شما هستید؛ پس تا می توانید مراقب رفتار و کلام خود باشید.
